برنامه غذایی بیماران مبتلا به دیابت باید شامل چه موادی باشد؟
ابتدا نگاهی کلی به موارد مهم در برنامه غذایی بیماران دیابتی می‌اندازیم:
برنامه غذایی دیابتی؛ پروتئین‌ها
برای تنظیم قندخون، خوردن غذاهای پروتئینی مثل گوشت، مرغ، تخم‌مرغ، ماهی، ماست یونانی کم‌چرب، آجیل‌ها و پروتئین‌های گیاهی باید مصرف کنید. پروتئین‌ها دارای خاصیت القای سیری به مغز هستند به همین دلیل مصرف کربوهیدرات‌ها را کاهش می دهد و قند کمتر در بدن جذب می شود.
بنابراین در وعده صبحانه تخم مرغ آبپز میل کنید ، مربا نخورید زیرا تخم مرغ غنی از پروتئین است. به‌عنوان یک اصل، در هر وعده غذایی که حاوی کربوهیدرات باشد پیشنهاد می شود پروتئین نیز مصرف شود زیرا باعث سیری زودهنگام و مهار پرخوری می‌شود.
برنامه غذایی دیابتی؛ کربوهیدرات‌های سالم
کربوهیدرات‌ها هنگامی که می خواهند در روده جذب شوند، به گلوکز یا همان قند خون تبدیل می‌شوند. کربوهیدرات را نمی توان حذف کرد زیرا برای بدن لازم است. باید غذاهای سالم که کربوهیدرات دارند، مصرف کنید که باعث بالا رفتن قند خون نشوند. مهم‌ترین کربوهیدرات‌های سالم غذایی شامل موارد زیر است:
- میوه‌ها
- سبزیجات
- غلات سبوس‌دار
- حبوبات مثل لوبیا و عدس
- مواد لبنی کم‌چرب مثل شیر کم‌چرب و پنیر کم‌نمک
کربوهیدرات‌های مضر مثل قند و شکر، شیرینی‌ها، نوشیدنی‌های شیرین‌شده و خوراکی‌های فرآوری‌شده را مصرف نکنید، زیرا ضرر دارد.
برنامه غذایی دیابتی؛ فیبر
فیبرها بخشی از میوه‌ها و یا سبزیجات هستند که بدن نمی تواند آن را هضم کند. فیبرها قابل‌هضم نیستند و از بدن دفع می‌شوند اما متابولیسم را تنظیم می کند، اشتها را کاهش می دهد به همین دلیل در کاهش قند خون موثر است. فیبر ها حجیم هستند و به صورت تدریجی تجزیه می شوند به همین دلیل باعث سیری بلندمدت می شوند و تمایل به پرخوری و مصرف کربوهیدرات کاهش پیدا می کند. مواد غذایی سرشار از فیبر عبارت‌اند از:
- سبزیجات
- میوه‌ها
- آجیل‌ها
- حبوبات
- غلات سبوس‌دار
غذاهایی که در برنامه غذایی بیماران دیابتی باید از آن‌ها پرهیز شود
دیابت ممکن است باعث بیماری قلبی می شود و کلسترول و چربی در خون رسوب شود. بنابراین لازم است مواد غذایی که برای قلب مضر هستند مصرف نکنید. مواد غذایی مضر شامل موارد زیر است:
چربی‌های اشباع و کلسترول
کره‌های حیوانی، روغن حیوانی و پروتئین‌های پرچرب حیوانی را مصرف نکنید.
کیک و کلوچه صنعتی و شیرینی و شکلات مصرف نکنید.
چربی‌های اشباع باعث می شوند جداره عروق سخت شوند و به بیماری‌های قلبی دچار شوید.
محصولات لبنی پرچرب و پروتئین‌های پرچرب حیوانی، زرده تخم‌مرغ و جگر مقدار زیادی کلسترول دارند.
سدیم
در رژیم دیابتی روزانه باید کمتر از ۲۳۰۰ میلی‌گرم نمک مصرف شود. اگر فرد فشار خون داشته باشد، باید کمتر نمک مصرف کند.
غذاهای مفید برای دیابت
تغذیه افراد دیابتی باید به صورتی باشد که مواد خوراکی قند خون را در حالت نرمال نگه دارد و هم نیاز بدن را برطرف کنند. بنابراین افراد دیابتی باید یک رژیم داشته باشند که مواد غذایی مفید مصرف کنند که دیابت را تشدید نکند.
برخی افراد فکر می کنند افرادی که دیابت دارند فقط نباید شیرینی و قند مصرف کنند اما اینگونه نیست.
برای کنترل قند خون، اول باید وعده‌های غذایی سنگین را کم کنید. تغذیه روزانه را به شش وعده غذای سالم تبدیل کنید ؛ اما به صورت کنترل شده و در زمان مناسب، حتما باید سه وعده غذای اصلی را مصرف کنید. سه میان‌وعده دیگر را باید بین وعده‌های اصلی صبحانه، ناهار و شام میل کنید.
سیب
سیب میوه ای کم کالری است، پس اگر دیابت دارید حتما سیب بخورید. زیرا سیب میوه‌ای سرشار از فیبر پکتین است و از گرسنگی کاذب جلوگیری می‌کند. بنابراین اگر سیب بخورید، شیرینی جات و مواد غذایی پرکالری را کمتر مصرف می کنید که این باعث کنترل قند خون می شود.
هویج
هویج حاوی بتاکاروتن است. مصرف آن به صورت خام یا پخته ، ابتلا به دیابت را کاهش می دهد. حتی اگر دیابت دارید هویج مصرف کنید زیرا باعث کنترل قند خون می شود.
گردو
گردو حاوی قند است، اما به افرادی که دیابت دارند، توصیه می شوند آن را مصرف کنند زیرا قند موجود در آن به کندی جذب بدن می‌شود و مانند انسولین می ماند.این میوه منبع غنی پروتئین و فیبر است. اگر در وعده صبحانه سه عدد مغز کامل گردو مصرف کنید، جلوی گرسنگی کاذب را می گیرد، و مدت زمان بیشتری سیر می مانید و قندخونتان در حالت متعادل می ماند.
میوه‌های بنفش و قرمز
آلو سیاه، گیلاس، آلبالو، انگور قرمز، چغندر قرمز و انار، از جمله میوه‌های بنفش و قرمزی هستند که افراد دیابتی می توانند مصرف کنند. این میوه‌ها منبع غنی آنتوسیانین هستند که قند خون را می توانند تنظیم کنند.
کلم بروکلی
کلم بروکلی برای افراد دیابتی مفید است، زیرا مقدار زیادی ویتامین C و کروم در آن وجود دارد. شما می‌توانید کلم بروکلی را بصورت خام بخورید یا اینکه آن را بخارپز کنید.
لبنیات به خصوص ماست و شیر
افرادی که دیابت دارند هر روز یک لیوان شیر و یک لیوان ماست مصرف کنند، زیرا کلسیم و پروتئین موجود در آن ها برای افراد دیابتی مفید است.
سالاد
با هر نوع صیفی‌جات و سبزیجات می‌توانید سالاد درست کنید. چه به صورت خام چه به صورت بخارپز. در سالاد انواع برگ‌های سبز تیره، چغندر و انواع کلم به خصوص کلم بروکلی را استفاده کنید. و روی آن روغن زیتون بریزید تا مزه دار شود.
سبزیجات کبابی، پخته و خام
افرادی که دیابت دارند باید از سبزیجاتی استفاده کنند که کربوهیدرات کمی دارند. مانند کلم پیچ، کدو، قارچ، گوجه‌فرنگی، پیاز و بادمجان از جمله سبزیجات و صیفی‌جات بسیار مفیدی هستند.
نان سبوس‌دار
افرادی دیابتی برای راحت کنترل کردن دیابت خود بهتر است نان سفید را حذف کنند و به جای آن نان سبوس‌دار مصرف کنند.
ماهی
ماهی بسیار مفید است. مخصوصا برای افرادی که می خواهند از ابتلا به دیابت جلوگیری کنند. اسیدهای چرب موجود در ماهی هم از بروز بیماری‌های قلبی عروقی و هم از افزایش مقاومت در برابر انسولین جلوگیری می‌کنند.
جو
به جای برنج، جو مصرف کنید زیرا پس از غذا ۷۰ درصد قندخونتان کمتر می‌شود و برای طولانی مدت ثابت می‌ماند.
دانه کتان
دانه کتان منبع بزرگ چربی‌های خوب، پروتئین و فیبر است . این دانه باعث کنترل قند خون می شود. وبه سلول‌های بدن این نیرو را می‌دهد که انسولین را جذب کنند.
گوشت مرغ و گاو
افراد دیابتی می توانند گوشت مرغ و گوساله مصرف کنند. سینه مرغ و بخش‌های بدون چربی گوشت گاو برای درست کردن غذا مناسب هستند. اما از اضافه کردن روغن به آن خودداری کنید.
بارعایت موارد گفته شده در برنامه غذایی بیماران دیابتی، به سلامت بدن خود کمک کنید.
